Data publikacji: 2025-07-18

Przyszłość zatrudnienia w erze sztucznej inteligencji

Technologia nie tylko zmienia sposób, w jaki pracujemy, ale również coraz bardziej wpływa na kształt rynku pracy. NASK i Międzynarodowa Organizacja Pracy (ILO) opublikowały raport, z którego dowiadujemy się, które zawody są najbardziej podatne na automatyzację oraz jak różne grupy zawodowe i wiekowe postrzegają wpływ GenAI na swoją zawodową przyszłość. 

Z raportu wynika, że w Polsce 30% miejsc pracy może zostać częściowo zautomatyzowanych. Zmiany te odczuje ponad 5 milionów pracowników. Z kolei blisko 5% zatrudnionych – ponad 800 tysięcy osób – pracuje w zawodach, które może czekać całkowita automatyzacja. Są to przede wszystkim prace biurowe, takie jak księgowość, administracja czy obsługa klienta. Prognozy wskazują, że ponad 70% zadań wykonywanych przez pracowników zatrudnionych na takich stanowiskach może zostać przejętych przez GenAI, a zredukowanych może zostać ponad 50% etatów. W zawodach zagrożonych przez GenAI pracuje obecnie 39% kobiet, podczas gdy wśród mężczyzn odsetek ten wynosi 23%. Zatem automatyzacja najprawdopodobniej pogłębi już istniejące na rynku pracy nierówności płci. 


Jak zmiany wywołane rozwojem GenAI postrzegają pracownicy? Z jednej strony GenAI budzi nadzieje na usprawnienia i automatyzację nużących procesów, z drugiej – rodzi poważne obawy o przyszłość wielu stanowisk. Niemal dwie trzecie badanych nie potrafi jednoznacznie ocenić, czy rozwój AI będzie dla nich korzystny, czy też może zagrozić ich pozycji na rynku pracy. To pokazuje, że mimo intensywnego rozwoju technologicznego, społeczeństwo wciąż nie nadąża za tempem przemian i potrzebuje narzędzi do ich zrozumienia oraz odpowiedniego przygotowania zawodowego.


Obawy pracowników dotyczą zarówno wynagrodzeń, jak i bezpieczeństwa zatrudnienia. Aż 41% respondentów spodziewa się obniżki zarobków w związku z automatyzacją, a 29% obawia się zwolnień. Co ciekawe, największy niepokój odczuwają najmłodsi uczestnicy rynku pracy – w grupie wiekowej 15–24 lata aż co czwarty badany rozważa zmianę ścieżki zawodowej z obawy przed  wyparciem jego stanowiska przez technologię.


Raport prezentuje również ILO-NASK Index, czyli ciekawe narzędzie służące do oceny podatności zawodów na wpływ GenAI, które już dziś w swoich analizach wykorzystuje m.in. Bank Światowy. Autorzy raportu wskazują, że narzędzie to może być również pomocne w pracy doradców zawodowych. Może ono też wzbogacić zasoby Europass Euroguidance, wspierając świadome planowanie kariery, identyfikację zawodów przyszłości oraz rozwój kompetencji odpornych na automatyzację. Eksperci EVET mogą natomiast wykorzystać indeks podczas tworzenia programów kształcenia zawodowego, dostosowanych do zmieniających się wymagań rynku pracy oraz opartych na danych o rzeczywistej ekspozycji zawodów na wpływ GenAI.


Raport „Generatywna sztuczna inteligencja a polski rynek pracy” dostępny jest na stronach NASK.